Gai cột sống: Hiểu đúng để điều trị hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng

Bạn từng thức giấc giữa đêm vì cơn đau lưng dai dẳng, hay cảm giác tê mỏi lan từ cổ xuống tay khiến công việc trở nên khó khăn, đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý gai cột sống. Theo chuyên gia cơ xương khớp tại MSC Clinic, tình trạng này đang ngày càng phổ biến ở nhiều độ tuổi, đặc biệt trong thời đại công nghệ, khi lối sống ít vận động trở thành thói quen của nhiều người.

 

Hình ảnh cột sống của người bình thường và người bị gai cột sống

 

1. Gai cột sống là gì? 

Gai cột sống là tình trạng xuất hiện các mấu xương nhỏ mọc thêm ở rìa các đốt sống do quá trình thoái hóa, chèn ép vào dây thần kinh, gây đau lưng, tê bì tay chân, hạn chế vận động.

2. Phân loại gai cột sống

2.1. Gai cột sống cổ

Gai cột sống cổ thường xuất hiện tại các đốt sống từ C1 đến C7, đặc biệt là các đốt sống C4, C5, C6, C7. Đây là vùng cột sống rất dễ bị tổn thương do thường xuyên phải xoay, cúi, ngửa khi thực hiện các động tác hàng ngày. Sự xuất hiện của gai cột sống cổ thường đi kèm với thoái hóa đĩa đệm và các vấn đề liên quan đến dây thần kinh.

Triệu chứng thường gặp:

• Đau cổ, cảm giác tê bì hoặc kim châm ở cổ, vai hoặc tay.
• Yếu cơ, khó khăn khi di chuyển cổ hoặc vai.
• Đau lan xuống tay, giảm khả năng cầm nắm, vận động chi trên.

 

»» Tìm hiểu thêm: Tại sao thoái hóa cột sống cổ gây đau đầu và cách điều trị

 

Gai đốt sống cổ nếu không điều trị sớm có thể chèn ép dây thần kinh, gây yếu cơ, tê tay

 

2.2. Gai cột sống lưng

Gai cột sống lưng thường gặp ở các đốt sống từ L1 đến L5, đặc biệt vùng thắt lưng – nơi chịu trọng lực lớn từ cơ thể khi đứng, ngồi hay mang vác.

Triệu chứng thường gặp:

• Đau âm ỉ vùng thắt lưng, đặc biệt khi đứng lâu hoặc ngồi lâu.
• Cứng lưng, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi ngủ dậy.
• Đau lan xuống mông và chân, có thể kèm theo tê bì hoặc yếu cơ.

 

Tình trạng gai cột sống lưng kéo dài có thể làm suy giảm chức năng vận động, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày

 

3. Nguyên nhân gây gai cột sống

Phần lớn trường hợp gai cột sống hình thành do quá trình thoái hóa tự nhiên của cột sống theo tuổi tác. Khi các đĩa đệm và khớp cột sống bị mòn dần, cơ thể phản ứng bằng cách tạo ra các gai xương để ổn định cấu trúc, nhưng chính các gai này lại gây đau và chèn ép dây thần kinh. Đây chính là cơ chế thường thấy trong tình trạng thoái hóa gai cột sống, nơi mà các tổn thương mạn tính làm phát sinh gai xương bất thường.

Ngoài ra, các yếu tố như chấn thương, sai tư thế lâu ngày, lao động nặng, béo phì, viêm khớp mạn tính, rối loạn chuyển hóa canxi, di truyền bệnh lý thoái hóa xương khớp sớm… cũng góp phần thúc đẩy quá trình hình thành gai.

4. Biến chứng nguy hiểm của bệnh lý

Nếu không được điều trị đúng cách, gai cột sống có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến thần kinh, mạch máu và vận động:

Biến chứng thần kinh: Gai xương chèn ép rễ thần kinh gây đau lan tay/chân, tê bì, yếu cơ và hẹp ống sống làm mất thăng bằng, rối loạn tiểu tiện, thậm chí liệt tứ chi nếu không được can thiệp kịp thời.

Biến chứng mạch máu: Một số trường hợp chèn ép động mạch đốt sống cổ gây giảm máu lên não, dẫn đến chóng mặt, hoa mắt, ngất.

Biến chứng khớp và cột sống: Gai xương gây viêm khớp thứ phát, cứng khớp, hạn chế vận động, lâu dài có thể làm biến dạng cấu trúc cột sống.

 

»» Chuyên gia phân tích: Cách chữa vôi hoá cột sống lưng chuẩn y khoa

 

Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách là yếu tố then chốt để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của gai cột sống

 

5. Các phương pháp điều trị

5.1. Chăm sóc tại nhà 

Phù hợp với trường hợp bệnh lý nhẹ, chưa có biến chứng thần kinh nghiêm trọng:

• Chườm nóng: Giúp tăng tuần hoàn máu, giảm co cứng cơ quanh cột sống, hỗ trợ làm dịu cơn đau do gai chèn ép.
• Chườm lạnh: Áp dụng trong các đợt đau cấp tính, giúp giảm sưng viêm vùng cột sống bị kích thích.
• Dùng thuốc giảm đau – kháng viêm (theo đơn):

• • Paracetamol: Giảm đau nhẹ đến vừa, ít tác dụng phụ.
  • NSAIDs (Ibuprofen, Diclofenac…): Giảm đau và viêm, tuy nhiên cần theo dõi chức năng dạ dày, gan, thận.
  • Thuốc giãn cơ (Eperisone, Tolperisone…): Giúp giảm co cứng vùng cơ bị chèn ép.
  • Thuốc giảm đau tại chỗ: Dạng gel, kem bôi hoặc miếng dán tiện lợi, giảm đau vùng cột sống hiệu quả mà ít gây tác dụng toàn thân.

• Tập luyện nhẹ nhàng: Các bài tập kéo giãn cột sống, yoga hoặc bơi lội giúp tăng độ linh hoạt, cải thiện tuần hoàn và giảm áp lực lên rễ thần kinh bị chèn ép do gai xương.

 

Yoga với các tư thế nhẹ nhàng như tư thế con mèo, em bé hay rắn hổ mang có thể hỗ trợ giãn cơ, giảm đau và cải thiện tư thế cột sống hiệu quả

 

5.2. Điều trị không xâm lấn

Khi gai cột sống gây đau kéo dài, ảnh hưởng vận động hoặc có dấu hiệu chèn ép thần kinh, người bệnh cần điều trị tại cơ sở chuyên khoa:

• Vật lý trị liệu: Tập phục hồi cơ cổ, lưng, bụng; kết hợp nhiệt trị liệu, điện xung, siêu âm… giúp giảm đau, giãn cơ, phục hồi mô mềm quanh gai xương.
• Chiropractic (nắn chỉnh cột sống): Nắn chỉnh đốt sống bị lệch, giảm chèn ép thần kinh, cải thiện tư thế và giảm đau. Tuy nhiên phương pháp này phải do bác sĩ trị liệu thần kinh thực hiện để đảm bảo an toàn, đúng kỹ thuật.
• Châm cứu: Giảm đau thông qua cơ chế tiết endorphin tự nhiên. Cần thực hiện đúng kỹ thuật để tránh biến chứng.

5.3. Tiêm nội khớp

• Tiêm corticoid: Giảm nhanh viêm và đau do gai chèn ép thần kinh. Tuy nhiên chỉ nên dùng trong thời gian ngắn để tránh tác dụng phụ như loãng xương, teo cơ.
• Tiêm PRP (huyết tương giàu tiểu cầu): Sử dụng máu tự thân có độ an toàn cao, kích thích cơ thể tái tạo sụn, mô mềm và đĩa đệm quanh vùng có gai xương.
• Tiêm Hyaluronic Acid (HA): Bổ sung chất nhờn giúp bôi trơn khớp, giảm ma sát giữa các đốt sống, cải thiện chức năng vận động.

 

»» Giải đáp cho bạn: Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu nhiều có tốt không?

 

Tiêm nội khớp giúp đưa thuốc hoặc các hoạt chất sinh học trực tiếp vào vị trí tổn thương, từ đó tăng hiệu quả điều trị thoái hóa cột sống gai xương

 

5.4. Phẫu thuật

Phẫu thuật được chỉ định khi các phương pháp điều trị bảo tồn không mang lại hiệu quả, đặc biệt trong các trường hợp gai xương chèn ép tủy sống hoặc rễ thần kinh gây yếu liệt chi, rối loạn đại tiểu tiện, hẹp ống sống mức độ nặng hoặc trượt đốt sống cao độ.

Tùy vào mức độ tổn thương, bác sĩ có thể lựa chọn các phương pháp như: cắt bỏ gai xương, mở rộng ống sống để giải áp, hợp nhất các đốt sống bị mất vững hoặc thay đĩa đệm nhân tạo trong trường hợp tổn thương lan rộng và nghiêm trọng.

6. Khám và điều trị gai cột sống tại MSC Clinic

6.1. Đội ngũ bác sĩ đầu ngành – Chẩn đoán chính xác, điều trị đúng hướng

MSC Clinic là phòng khám chuyên ứng dụng y học tái tạo trong điều trị Cơ xương khớp và Nội khoa, trực thuộc Hệ thống y tế Y học tái tạo và Trị liệu tế bào Mescells. Hiện nay MSC Clinic có 2 cơ sở tại Hà Nội và Quảng Ninh.

Tại đây, người bệnh được trực tiếp thăm khám bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp và Phục hồi chức năng, nhiều năm kinh nghiệm tại các bệnh viện tuyến Trung ương.

• BSCKII Trần Trọng Thắng – nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội, 30 năm kinh nghiệm điều trị cơ xương khớp.
• Th.S BS Nguyễn Trần Trung – Phó Trưởng Khoa Cơ Xương Khớp, Bệnh viện E.
• BSCKII Trần Khanh – Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh.
• BSCKII Nguyễn Tường Vân – Trưởng khoa Lão khoa – Cơ xương khớp, Bệnh viện Bãi Cháy.
• BSCKI Nguyễn Đức Hiếu – Từng công tác tại Bệnh viện Đại học Y, Bệnh viện Thanh Oai, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc.
• Cùng với đó là đội ngũ các bác sĩ, cố vấn chuyên môn là các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, trưởng, phó khoa đến từ các bệnh viện tuyến Trung ương.

 

Với kinh nghiệm điều trị chuyên sâu cơ xương khớp, BSCKII Trần Trọng Thắng trực tiếp khám và đưa ra lộ trình điều trị phù hợp với từng bệnh nhân

 

6.2. Phương pháp điều trị toàn diện

Tại MSC Clinic, bệnh nhân gai cột sống được điều trị toàn diện kết hợp tiêm nội khớp và phục hồi chức năng, nhằm kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện vận động tối ưu. Phác đồ điều trị được cá nhân hóa tùy theo mức độ tổn thương và tình trạng sức khỏe cụ thể.

Tiêm nội khớp 

• Tiêm Hyaluronic Acid (HA): Phù hợp với giai đoạn đầu của gai cột sống, khi sụn khớp chưa tổn thương nghiêm trọng. HA giúp tăng cường độ nhớt dịch khớp, bôi trơn các khớp cột sống, cải thiện vận động và giảm ma sát.
• Tiêm PRP (Huyết tương giàu tiểu cầu): Sử dụng máu tự thân của bệnh nhân, xử lý ly tâm để thu được phần huyết tương giàu tiểu cầu chứa nhiều yếu tố tăng trưởng. PRP giúp giảm viêm, kích thích tái tạo mô mềm quanh đốt sống, làm dịu cơn đau do gai xương chèn ép.
• Tiêm huyết tương tăng trưởng nội sinh (độc quyền tại MSC Clinic): Chế phẩm sinh học thế hệ mới chứa hơn 30 yếu tố tăng trưởng, vượt trội so với PRP truyền thống. Khi được tiêm chính xác vào vùng có gai cột sống, hoạt chất giúp thúc đẩy tái tạo sụn khớp, mô mềm và vùng bị tổn thương, đồng thời làm chậm quá trình hình thành gai mới. Đây là lựa chọn ưu tiên trong các trường hợp người lớn tuổi bị gai cột sống.

 

Toàn bộ quy trình tiêm được thực hiện tại phòng thủ thuật vô trùng, sử dụng hệ thống siêu âm hiện đại định vị chính xác vị trí tổn thương

 

Phục hồi chức năng cá nhân hóa

Kết hợp với tiêm nội khớp, bệnh nhân được hướng dẫn tham gia chương trình phục hồi chức năng chuyên sâu tại MSC Clinic. Tùy theo tình trạng cột sống, vị trí gai xương và thể trạng từng người, các chuyên gia sẽ thiết kế bài tập riêng biệt, có thể bao gồm:

• Bài tập tăng cường cơ lưng, cơ bụng giúp nâng đỡ và giảm tải cho cột sống.
• Bài tập điều chỉnh tư thế, dáng đi, tư thế ngồi để giảm chèn ép và ngăn hình thành gai mới.
• Bài tập kéo giãn nhẹ nhàng để tăng độ linh hoạt và giảm cứng khớp.

Phục hồi chức năng được thực hiện dưới hướng dẫn trực tiếp của kỹ thuật viên chuyên môn cao, kết hợp với thiết bị vật lý trị liệu hiện đại (xung điện, siêu âm trị liệu, nhiệt trị liệu…) nhằm tối ưu hiệu quả.

 

»» Gợi ý cho bạn: Thoái hóa cột sống nên tập gì? 

 

Mỗi phác đồ tập luyện đều được xây dựng cá nhân hóa, đảm bảo an toàn và hiệu quả phục hồi tối ưu

 

Với phác đồ điều trị bài bản, cá nhân hóa cho từng người bệnh, MSC Clinic đã giúp hàng nghìn bệnh nhân cải thiện rõ rệt tình trạng gai cột sống, trong đó có nhiều trường hợp mạn tính, điều trị nhiều nơi không hiệu quả.

 

Hành trình điều trị khỏi thoái hóa đốt sống cổ tại MSC Clinic của chị Võ Mai Thương – Giám đốc M.O.Y Art

 

NSND Minh Hòa điều trị dứt điểm thoái hóa cột sống cổ dai dẳng hơn 15 năm chỉ sau 3 mũi tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)

 

7. Cách phòng ngừa bệnh lý gai cột sống cổ

• Duy trì tư thế đúng: Tránh cúi gập cổ quá lâu khi làm việc, học tập, sử dụng điện thoại. Sử dụng bàn ghế đúng chuẩn để giữ thẳng cổ và lưng.
• Vận động thường xuyên: Tập các bài thể dục nhẹ nhàng cho vùng cổ – vai – gáy, đặc biệt với người làm việc văn phòng, ít vận động.
  Tránh mang vác nặng: Không xoay vặn cổ, lưng đột ngột, hạn chế khuân vác vật nặng sai tư thế.
• Kiểm soát cân nặng: Thừa cân tạo áp lực lớn lên cột sống, làm tăng nguy cơ thoái hóa và hình thành gai xương.
  Chế độ ăn uống lành mạnh: Tăng cường canxi, vitamin D, collagen, omega-3 từ thực phẩm hoặc bổ sung khi cần thiết.
• Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt nếu bạn có tiền sử thoái hóa, chấn thương vùng cổ hoặc công việc đặc thù (văn phòng, tài xế…).

8. Một số câu hỏi thường gặp về bệnh lý này

Bệnh gai cột sống có chữa được không?

Không thể loại bỏ hoàn toàn gai xương bằng phương pháp điều trị bảo tồn. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và được điều trị đúng hướng, kết hợp giữa kiểm soát triệu chứng và phục hồi chức năng, người bệnh hoàn toàn có thể sinh hoạt bình thường, không đau nhức, không tái phát kéo dài.

Nên điều trị gai cột sống cổ ở đâu?
Bạn nên chọn các cơ sở chuyên khoa cơ xương khớp uy tín, có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, được trang bị kỹ thuật hiện đại trong cả điều trị nội khoa lẫn phục hồi chức năng.
MSC Clinic là một trong những địa chỉ được nhiều người tin tưởng, với thế mạnh điều trị gai cột sống cổ bằng phương pháp tiêm nội khớp kết hợp phục hồi chức năng cá nhân hóa, hạn chế tái phát, giảm nguy phải phẫu thuật.

Chi phí điều trị gai cột sống cổ như thế nào?
Chi phí điều trị phụ thuộc vào mức độ tình trạng bệnh lý. Tại MSC Clinic, người bệnh sẽ được thăm khám và tư vấn chi tiết từng bước, với bảng chi phí rõ ràng, minh bạch. Nhiều gói điều trị được xây dựng phù hợp từng mức độ bệnh, giúp người bệnh chủ động lựa chọn, không phát sinh chi phí ngoài cam kết.

Gai cột sống tuy không phải là bệnh lý cấp cứu nhưng nếu người bệnh chủ quan, tình trạng có thể tiến triển âm thầm và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, lao động và chất lượng sống.  Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải các dấu hiệu nghi ngờ gai cột sống, đừng chần chừ, đặt lịch ngay hôm nay để chủ động kiểm soát bệnh, tránh biến chứng và sống khỏe mỗi ngày cùng MSC Clinic.

PHÒNG KHÁM MSC INTERNATIONAL CLINIC

Hotline: 0975 576 376

Địa chỉ:

• MSC Hà Nội: TT20-21-22, 204 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội.
• MSC Quảng Ninh: A12-01 KĐT Monbay, Phường Hạ Long, Tỉnh Quảng Ninh.

Fanpage:

• MSC Hà Nội: https://www.facebook.com/mscclinicvn
• MSC Quảng Ninh: https://www.facebook.com/MSCClinicQN

Website: www.mscclinic.com

 

> Nguồn tham khảo:

Cervical Spondylosis and Spondylotic Cervical Myelopathy | https://www.msdmanuals.com/professional/neurologic-disorders/spinal-cord-disorders/cervical-spondylosis-and-spondylotic-cervical-myelopathy

source https://mscclinic.vn/gai-cot-song/