Lồi củ chày có nguy hiểm không? Cách điều trị bệnh lý hiệu quả

Có bao giờ bạn thấy đau đầu gối sau buổi tập bóng đá, hoặc sờ thấy một cục nhỏ nhô ra ngay dưới xương bánh chè? Nhiều người chủ quan nghĩ rằng đây chỉ là đau cơ thông thường và thường bỏ qua, tiếp tục hoạt động với cường độ cao mà không có biện pháp nghỉ ngơi hay điều trị phù hợp. Nhưng trong y học, dấu hiệu này có thể liên quan đến bệnh lý viêm lồi củ chày, hay còn gọi là bệnh Osgood Schlatter. Đây là tình trạng thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên thường xuyên hoạt động thể thao, khi vùng lồi củ chày, nơi gân bánh chè bám vào xương chày bị viêm do chịu lực kéo lặp lại.

1. Lồi củ chày là gì?

Lồi củ chày là phần xương nhô ra ở phía trước đầu trên của xương chày, nằm ngay dưới xương bánh chè. Đây là vị trí quan trọng nơi gân bánh chè, phần nối giữa cơ tứ đầu đùi và xương chày bám vào, giúp bạn duỗi thẳng gối khi đi, chạy hay nhảy.

Hình mô phỏng cấu trúc khớp gối nhìn nghiêng và vị trí lồi củ chày

Trong điều kiện bình thường, lồi củ chày giúp truyền lực từ cơ đùi xuống cẳng chân. Tuy nhiên, khi trẻ ở giai đoạn dậy thì, xương đang phát triển nhanh, vùng này còn yếu và dễ tổn thương nếu chịu lực kéo quá mức.

2. Bệnh lồi cầu trong xương chày là gì?

Viêm lồi củ trước xương chày (tên gọi khác là bệnh Osgood Schlatter hay hội chứng Osgood Schlatter) là tình trạng viêm và sưng đau ở lồi củ xương chày.

Bệnh osgood schlatter là gì? Đây là hình ảnh X-quang của bệnh lý này

Bệnh Osgood Schlatter thường xuất hiện ở lứa tuổi 10 – 15, đặc biệt là những bạn hay chơi thể thao. Nguyên nhân chính là do sự phát triển nhanh của cơ thể kết hợp với áp lực cơ học lên vùng gối.

• Vùng xương còn yếu: Ở tuổi dậy thì, phần xương ngay dưới gối gọi là lồi củ chày vẫn đang trong quá trình phát triển, nên dễ bị tổn thương khi chịu lực mạnh.
• Cơ đùi hoạt động quá nhiều: Khi chạy, nhảy hay đá bóng, cơ đùi trước co mạnh để giúp duỗi chân, dẫn đến gân bánh chè kéo mạnh vào vùng lồi củ chày, gây viêm hoặc đau.
• Cơ thể phát triển không đồng đều: Ở tuổi này, xương thường dài ra nhanh hơn cơ và gân. Điều đó khiến gân bị căng hơn bình thường, làm tăng thêm áp lực lên lồi củ chày vùng vốn đang yếu.

Các vận động viên trẻ hoặc những bạn thường xuyên chơi thể thao có nguy cơ cao bị viêm lồi củ chày

3. Nhận biết sớm các dấu hiệu của lồi củ chày

Việc nhận biết sớm rất quan trọng để tránh các tổn thương nặng hơn tại lồi củ chày. Các triệu chứng chính bao gồm:

• Đau: Cảm giác đau âm ỉ hoặc nhói, tập trung ngay dưới xương bánh chè, tại vị trí lồi củ chày. Cơn đau tăng lên khi thực hiện các hoạt động như chạy, nhảy, quỳ gối hoặc leo cầu thang.
• Sưng tấy và căng cứng: Vùng lồi củ chày có thể bị sưng nhẹ và nóng hơn bình thường.
• Sự xuất hiện của khối xương lồi: Theo thời gian, một khối xương cứng, nổi rõ, có thể nhìn thấy và sờ thấy được sẽ phát triển ở vị trí lồi củ chày. Đây là kết quả của việc cơ thể cố gắng sửa chữa tổn thương bằng cách tạo ra thêm xương (canxi hóa) tại điểm bám gân. Khối u này thường là đặc điểm điển hình của hội chứng Osgood Schlatter.

Hình ảnh thực tế của một bạn trẻ bị Osgood Schlatter 

Trong một số trường hợp, cả hai đầu gối đều có thể bị ảnh hưởng. Nếu có nghi ngờ, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác. Hình ảnh chụp X-quang thường được dùng để xác định mức độ phân mảnh hoặc canxi hóa của lồi củ chày.

4. Một số phương pháp điều trị tình trạng viêm lồi củ chày

Phần lớn các trường hợp viêm lồi củ chày (Osgood Schlatter) sẽ tự cải thiện khi trẻ hết giai đoạn phát triển. Tuy nhiên, việc điều trị đúng cách ngay từ đầu rất quan trọng để giảm đau nhanh, ngăn tái phát và bảo vệ khớp gối lâu dài.

4.1. Nghỉ ngơi và giảm tải vận động

Đây là bước cơ bản và quan trọng nhất. Trẻ cần tạm ngừng hoặc hạn chế những hoạt động gây đau như chạy, nhảy, đá bóng, leo cầu thang…

Đạp xe nhẹ nhàng là một lựa chọn thay thế an toàn

Trong giai đoạn này, có thể chuyển sang các bài tập ít chịu lực như bơi hoặc đạp xe để duy trì thể lực mà không làm tăng áp lực lên gối.

4.2. Chườm lạnh và dùng thuốc giảm đau, kháng viêm

Chườm đá vùng gối đau trong 15-20 phút mỗi lần, 2-3 lần mỗi ngày giúp giảm sưng và đau hiệu quả.

Nếu cơn đau ảnh hưởng đến sinh hoạt, bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen hoặc naproxen, nhưng chỉ nên dùng theo hướng dẫn y khoa.

4.3. Vật lý trị liệu phục hồi chức năng

Các bài tập kéo giãn và tăng cường cơ đùi trước (cơ tứ đầu), cơ gân kheo và cơ mông giúp giảm lực kéo lên gân bánh chè, nguyên nhân chính gây đau tại vị trí lồi củ chày.

Việc duy trì vật lý trị liệu đều đặn giúp cơ và khớp thích nghi tốt hơn với cường độ vận động

Vật lý trị liệu còn giúp cải thiện tư thế vận động, giảm nguy cơ tái phát khi trẻ quay lại chơi thể thao.

4.4. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ

Bệnh nhân có thể sử dụng băng quấn dưới xương bánh chè hoặc đai bảo vệ gối giúp phân tán lực kéo của cơ tứ đầu, giảm áp lực trực tiếp lên vùng lồi củ chày. Đây là lựa chọn phổ biến, đặc biệt với những trẻ vẫn cần vận động nhẹ trong quá trình điều trị.

4.5. Phẫu thuật –  lựa chọn cuối cùng khi điều trị bảo tồn thất bại

Rất hiếm trường hợp cần phẫu thuật, thường rơi vào các tình huống:

• Đau kéo dài sau khi xương đã ngừng phát triển.
• Có mảnh xương rời hoặc can xương lớn gây cọ xát.
• Hạn chế vận động hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày.

Phẫu thuật thường gồm loại bỏ mảnh xương thừa và làm sạch mô viêm quanh gân bánh chè, giúp gối vận động trở lại bình thường. Sau phẫu thuật, trẻ sẽ cần vật lý trị liệu phục hồi để lấy lại sức mạnh cơ và biên độ khớp.

5. MSC Clinic – Phòng khám chuyên điều trị bệnh lý cơ xương khớp & Chấn thương thể thao

Tại MSC Clinic, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp và chấn thương thể thao thường xuyên tiếp nhận, đánh giá và điều trị thành công nhiều trường hợp chấn thương khớp gối với các mức độ khác nhau từ nhẹ đến phức tạp.

• BSCKII Trần Trọng Thắng: Giám đốc chuyên môn MSC Clinic, Nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Phục hồi chức năng Hà Nội, chuyên môn vững vàng ở 3 lĩnh vực cơ xương khớp, chấn thương chỉnh hình và phục hồi chức năng.

Bác sĩ Thắng là chuyên gia điều trị chấn thương thể thao, đặc biệt chấn thương khớp gối tại MSC Clinic

• PGS. Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Mai Hồng – Nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai, hơn 40 năm kinh nghiệm điều trị các bệnh lý cơ xương khớp.
• ThS.BS Nguyễn Trần Trung: Phó trưởng khoa Cơ xương khớp tại Bệnh viện E, có thế mạnh về điều trị bệnh lý cơ xương khớp bằng công nghệ cao.
• BSCKII Trần Khanh – Trưởng khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh.
• BSCKII Nguyễn Tường Vân – Trưởng khoa Lão khoa – Cơ xương khớp, Bệnh viện Bãi Cháy.
• BSCKI Nguyễn Đức Hiếu: Từng công tác tại nhiều bệnh viện tuyến trung ương.
• Cùng đội ngũ cố vấn chuyên môn quy tụ các trưởng khoa, phó trưởng khoa, chuyên gia cơ xương khớp đầu ngành tại các bệnh viện trung ương.

Điểm mạnh của MSC Clinic trong điều trị cơ xương khớp & chấn thương thể thao:

Điều làm nên khác biệt của MSC Clinic không chỉ nằm ở công nghệ, mà là cách các chuyên gia khôi phục vận động và tìm lại phong độ cho từng bệnh nhân.

• Ứng dụng y học tái tạo (PRP, Huyết tương tăng trưởng nội sinh, M-MSC Therapy): Giúp kích hoạt quá trình tự chữa lành của cơ thể, tái tạo mô gân, sụn, dây chằng hư tổn từ gốc. Phương pháp này không chỉ giảm đau tạm thời, các phương pháp này can thiệp tận nguyên nhân gây tổn thương, phục hồi cấu trúc và chức năng vận động mà không cần phẫu thuật.

Thủ thuật tiêm nội khớp được thực hiện tại phòng vô khuẩn tránh tối đa nguy cơ nhiễm trùng

• Phác đồ cá nhân hóa: Mỗi bệnh nhân được đánh giá kỹ bằng khám lâm sàng 1:1, phân tích hình ảnh X-quang và siêu âm để xác định chính xác nguyên nhân gây tổn thương cơ xương khớp. Từ đó tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất cho từng bệnh nhân.
• Kết hợp vật lý trị liệu phục hồi chức năng chuyên sâu: Mỗi bệnh nhân tại MSC Clinic đều được hướng dẫn tập luyện trực tiếp cùng chuyên viên phục hồi, theo phác đồ được thiết kế riêng. Các bài tập kéo giãn, tăng cường sức mạnh cơ quanh khớp gối giúp người bệnh lấy lại biên độ cử động tự nhiên và thể lực ổn định chỉ sau thời gian ngắn.

Hệ thống trang thiết bị hiện đại đạt chuẩn quốc tế:

• Máy siêu âm và X-quang kỹ thuật số giúp chẩn đoán chính xác vùng tổn thương.
• Máy xung kích, xung điện trị liệu hỗ trợ giảm đau, tái tạo mô nhanh hơn.
• Không gian thăm khám, tập phục hồi rộng rãi, thoáng sáng, được thiết kế tối ưu cho quá trình vận động và nghỉ ngơi.

Không gian chờ khám được thiết kế rộng rãi, thoáng đãng với ánh sáng tự nhiên và ghế ngồi êm ái, mang lại cảm giác thư giãn cho người bệnh

Anh Bùi Mạnh Quân từng phẫu thuật dây chằng chéo trước khớp gối phải 9 năm trước do chấn thương khi đá bóng. Dù đã phẫu thuật, anh vẫn đau, lỏng khớp và nghe tiếng “lục cục” khi co duỗi. Sau 3 đợt điều trị và phục hồi chức năng tại MSC Clinic, mỗi ngày chỉ 1 giờ, dây chằng được tái nuôi dưỡng bằng mạch máu mới, khớp gối hết đau nhức và hoạt động trở lại.

Xem thêm chia sẻ của anh Quân tại đây

Anh Nguyễn Tiến Chung bị đứt dây chằng chéo trước và dập sụn chêm sau chấn thương khi đá bóng, nhưng chưa muốn phẫu thuật. Sau 3 đợt điều trị và phục hồi tại MSC Clinic, anh cảm thấy khớp gối vững hơn và tự tin sẵn sàng trở lại sân cỏ.

Cùng xem hành trình điều trị của anh Chung tại MSC Clinic

Lồi củ chày là tình trạng thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên chơi thể thao, nhưng hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Nếu con bạn hoặc chính bạn đang gặp bệnh lý cơ xương khớp & chấn thương thể thao, hãy đến MSC Clinic – phòng khám chuyên ứng dụng y học tái tạo trong điều trị cơ xương khớp và chấn thương thể thao để chẩn đoán chính xác nguyên nhân và xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa phù hợp nhất cho từng trường hợp.

 

PHÒNG KHÁM MSC INTERNATIONAL CLINIC

Hotline: 0975 576 376

Địa chỉ:

• MSC Hà Nội: TT20-21-22, 204 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội.
• MSC Quảng Ninh: A12-01 KĐT Monbay, Phường Hạ Long, Tỉnh Quảng Ninh.

Fanpage:

• MSC Hà Nội: https://www.facebook.com/mscclinicvn
• MSC Quảng Ninh: https://www.facebook.com/MSCClinicQN

source https://mscclinic.vn/loi-cu-chay-co-nguy-hiem-khong/